แพร่ ม้งแพร่ สู่ยุคพัฒนาด้วยการเข้าถึงปัจจัยพื้นฐานยกระดับเทียบคนเมือง

ปีใหม่ม้งบ้านแม่แรม เซ่นไหว้บรรพชนลูกหลานคืนสู่เหย้ากลับมารำลึกถึงญาติผู้ใหญ่พร้อมต่อชีวิตครอบครัวที่สดใสในปีใหม่ ชุมชนที่มีความพร้อมสาธารณูปโภค ประชาชนเข้าถึงระบบสื่อสาร ระบบการศึกษาที่เท่าเทียม

ระหว่างวันที่ 20-23 ธันวาคม 2568 ชาวม้งบ้านแม่แรมจัดงานรักษาวัฒนธรรมประเพณีปีใหม่ของชาวม้งที่บริเวณลานอเนกประสงค์ใจกลางหมู่บ้าน หมู่ 12 ตำบลเตาปูน อำเภอสอง จังหวัดแพร่ แม้ว่าในปีนี้ทางคณะกรรมการหมู่บ้านไม่จัดงานใหญ่เนื่องจากอยู่ระหว่าง พิธีบำเพ็ญพระราชกุศล ถวายพระบรมศพ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง แต่ชาวม้งก็ยังเดินทางเข้ามายังหมู่บ้านอย่างหนาแน่นเพื่อกลับมาพบกับญาติผู้ใหญ่ร่วมกันไหว้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วพร้อมทั้งพิธีกรรมดั้งเดิม คือการไหว้บรรพบุรุษและขอพรให้มีความสุขความเจริญในปีใหม่โดยได้นำอาหารเซ่นไหว้บรรพบุรุษที่ได้ดูแลครอบครัววงศ์ตระกูลให้มีความสุขความเจริญตลอดปีที่ผ่านมา

นอกจากงานพบปะสังสรรค์เลี้ยงผีบรรพบุรุษแล้วยังได้ออกมาร่วมสนุกในเวทีกลางด้วยการสวมใส่ชุดพื้นเมืองที่สวยงามพร้อมทั้งการแสดงตามอัตภาพและยังเป็นเวทีสำหรับเยาวชนรุ่นใหม่คือการโยนลูกช่วง เพื่อเปิดโอกาสให้หนุ่มสาวได้พบปะสังสรรค์กันในวันปีใหม่นี้
นายสุธินัย แซ่ย่าง ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 12 ตำบลเตาปูน อำเภอสอง จังหวัดแพร่ กล่าวว่า ในปีนี้จัดพิธีปีใหม่ม้งที่บ้านแม่แรมมีเครือข่ายกลุ่มชาติพันธุ์ม้งที่เดินทางมาร่วมถึง 9 หมู่บ้านในพื้นที่ติดต่อกันในจังหวัดแพร่และจังหวัดน่าน โดยเฉพาะในบ้านแม่แรมมีประชากรอยู่ถึง 2,900 คน 300 หลังคาเรือน ในจำนวนนี้นับถือศาสนาคริสต์นิกายโปรเตสแตนต์จำนวน 200 คน และประชากรส่วนใหญ่ยังคงใช้วัฒนธรรมดั้งเดิมคือการนับถือผีบรรพบุรุษ

นายสมชาย พรจานใหม่ ครูสอนศาสนาคริสต์ ในชุมชนเล่าว่า หมู่บ้านเริ่มบุกเบิกเมื่อปี พ.ศ 2514 และตั้งรกรากจริงจังเมื่อปี พ.ศ 2515 จากความทุรกันดารขาดปัจจัยพื้นฐานถนน ไฟฟ้า โทรศัพท์และคุณภาพชีวิตที่ตกต่ำมาก การต่อสู้ของชาวม้งทำให้ปัจจุบันมีความพร้อมมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น สามารถเข้าถึงระบบการสื่อสารระบบการศึกษาสมัยใหม่ ที่ทำให้สามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของชาว ม้งบ้านแม่แรม ได้เป็นอย่างดีเท่าเทียมกับคนที่ราบทั่วไป

นางสาวจั๊งหมี สาวชาวม้งบ้านครกหนานทา ตำบลห้วยโรง อำเภอร้องกวาง วัย 16 ปี กล่าวว่า ชาวม้งหนุ่มสาว เฝ้ารอเทศกาลปีใหม่ เพื่อจะได้มาร่วมสนุกในกิจกรรมที่ทางชุมชนจัดขึ้นได้พบเพื่อนๆและที่สำคัญได้มีโอกาสพบปะกันระวังหนุ่มสาวด้วยกิจกรรมโยนลูกช่วง ถึงแม้เยาวชนรุ่นใหม่ๆจะเริ่มไม่เข้าใจความหมายของประเพณีแล้วก็ตาม รู้เพียงอย่างเดียวว่าเมื่อถึงวันปีใหม่เพื่อนๆญาติพี่น้องจะเดินทางกลับมาที่บ้านมากินเลี้ยง อาหารที่เส้นไหวก็คือ หมูต้ม ไก่ต้ม ที่เป็นอาหารที่สร้างความสุขให้ครอบครัวอย่างมากใครที่ได้กินอาหารร่วมกันก็จะนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองความมั่งคั่งของวงศ์ตระกูลในปีใหม่และปีต่อๆไป

ด้วยประเพณีท้องถิ่นของชาติพันธุ์ม้งนี่เองที่ทำให้การเกาะเกี่ยวเชื่อมความสัมพันธ์ในเชิงเครือญาติยังคงเหนียวแน่นแม้ว่าจะเดินทางไปทำงานในที่ห่างไกลแต่พวกเขาต้องกลับมา การกลับมาได้เจอหน้ากันได้เลี้ยงสังสรรค์ร่วมไหว้ผีบรรพบุรุษด้วยกันสิ่งเหล่านี้กลายเป็นค่านิยมที่ไม่ลืมเลือนไปจากชาติพันธุ์ม้ง ถือเป็นวันแห่งความสุขของพวกเขาอย่างแท้จริง/